Anne Karnındaki Bebekte Gelişme Geriliği
Gelişme geriliği, tüm gebeliklerin yaklaşık %10’unda görülmektedir. Gelişme geriliğinin birçok sebebi vardır. En sık nedeni, bebeğin kendi büyüme potansiyelinin küçük olmasına bağlı olarak gelişiminin geride olmasıdır. Bu tür durumların prognozu oldukça iyidir. Genetik hastalıklar, plasentanın bebeği yeteri kadar besleyememesi, enfeksiyonlar, yapısal malformasyonlar diğer sık nedenleri arasında sayılabilir. Gelişme geriliği erken başlayan ve geç başlayan gelişme geriliği olarak iki gruba ayrılır.
Gelişme Geriliğinin Tanısı Nasıl Konur?
Gelişme geriliği, büyüme takipleri sırasında bebeğin yeterli kilo alamamasıdır. Bebeğin kilosu, anne karnında ultrasonografi cihazı ile ölçülür. Bebeğin baş ve karın çevresi, kol ve bacak uzunlukları ölçülerek kilo tespiti yapılır. Ölçülen kilonun bebeğin bulunduğu hafta ile uyumlu olup olmadığı tespit edilir. Eğer bebeğin gelişimi geriden geliyorsa ek değerlendirmeler yapılır. Bu değerlendirmelerin başında renkli ultrasonografi dediğimiz doppler ölçümleri gelir. Anneden bebeğe giden kan akımları, bebeğin eşinden bebeğe giden akımları ve bebeğin vücudunun içindeki kan akımları değerlendirilir. Bebeğin kalp grafisi NST dediğimiz cihazlarla çekilir ve analiz edilir. Böylelikle gelişme geriliğinin şiddeti değerlendirilir.
Gelişme Geriliği Tipleri:
“Erken Başlangıçlı Gelişme Geriliği”
Bu tip gelişme geriliği 34. hafta altında başlar. Genelde plasentanın bebeği yeteri kadar besleyememesinden kaynaklanır. Bu duruma kan akımında bozulma veya suyunda azalma da eşlik edebilir. Bebeğe giden kan akımları, renkli ultrasonografi denilen cihaz ile değerlendirilir. Eşlik edebilecek genetik hastalıklar ve yapısal özürlerin tespiti için hasta ayrıntılı ultrasonografi ile incelenir. Erken başlangıçlı gelişme geriliğinde, gebelik tansiyonu ve gebelik zehirlenmesi eşlik edebilir ve bunun sonucunda tablo hızlıca bozulabilir. Gelişme geriliğinin şiddeti ve eşlik edebilecek hastalıklara bağlı olarak hasta yatarak veya ayaktan takip edilir. Takipte NST ve ultrasonografi cihazları kullanılır. Hastalığın şiddetine göre bebeğin akciğer gelişimini hızlandırmak için akciğer olgunlaştırıcı iğne yapılabilir. Erken başlangıçlı gelişme geriliğinde, nedene yönelik bazı testler gebelikte yanlış sonuç verebileceği için bu testlerin doğumdan altı hafta sonra yapılması gerekir. Bu testlerde amaç; bu hastalığın sonraki gebelikte tekrarlama riskini azaltmak için tedavi planlaması yapmaktır. Genelde doğum 34. hafta altında gerçekleşir. Erken başlangıçlı gelişme geriliğinin takibi, bu konuda eğitim almış tecrübeli kişiler tarafından yapılmalıdır.
“Geç Başlangıçlı Gelişme Geriliği”
Bu tür gelişme geriliği 34. hafta üstünde görülür. Erken başlangıçlı gelişme geriliğine göre daha iyi gider. Altında yatan en sık sebepler annenin dolaşımın fetüsü besleyememesidir. Anne bebeği yeteri kadar besleyemediği için gelişme geriliği ortaya çıkar. Bu hastalarda yapılan çalışmalarda annede belirgin olmayan kalp fonksiyon bozuklukları tespit edilmiştir. Dünyada bazı merkezlerde, bu hasta grubunda annenin kalbinin ekokardiyografi ile değerlendirmesi önerilmektedir. Bebeğin kan akımlarındaki bozulma daha az sıklıkla görülür. Buradaki doğum planlaması da bebeğin kan akımlarına ve iyilik haline göre yapılır.